1. Tại sao cần kiểm định máy nén khí và bình tích áp?
Quá trình kiểm định máy nén khí cần phải diễn ra nghiêm ngặt. Điều này làm giảm thiểu chi phí sửa chứa máy nén khí và mang lại nhiều lợi ích về an toàn và hiệu quả sản xuất. Máy nén khí là thiết bị chịu áp lực cao, nếu không được kiểm định thường xuyên sẽ tiềm ẩn nguy cơ nổ, rò rỉ khí, gây tai nạn nghiêm trọng. Bình tích áp chứa khí nén dưới áp lực lớn cũng đòi hỏi quy trình kiểm tra nghiêm ngặt để phòng ngừa sự cố bất ngờ.
Phân loại máy nén khí
Máy nén khí trục vít ( Screw air compressor )
Máy nén khí trục vít loại có dầu ( Oil flood )
Máy nén khí trục vít loại không dầu ( Oil free )
Máy nén khí Pittong(Piston air compressor)
Máy nén khí đối lưu
Máy nén khí ly tâm
Máy nén khí dòng hỗn hợp
Máy nén khí dạng cuộn (Scroll air compressor)
Lợi ích của kiểm định:
- Đảm bảo an toàn lao động: Giảm nguy cơ tai nạn, bảo vệ người lao động và tài sản.
- Tuân thủ quy định pháp luật: Đáp ứng các tiêu chuẩn an toàn theo quy định của Bộ Lao Động và cơ quan có thẩm quyền.
- Ngăn ngừa hỏng hóc: Phát hiện sớm các dấu hiệu mài mòn, rạn nứt hoặc hư hỏng để bảo dưỡng kịp thời.
- Tối ưu hóa hiệu suất: Máy nén khí và bình tích áp vận hành tốt sẽ giúp tăng hiệu quả sản xuất, tiết kiệm chi phí sửa chữa.
2. Các bước kiểm định máy nén khí và bình tích áp
.webp)
Quy trình kiểm định máy nén khí và bình tích áp cần tuân theo các tiêu chuẩn quốc tế và quy định tại Việt Nam. Các bước kiểm định bao gồm:
Kiếm tra vận hành
Chú ý: Những trình tự kiểm định kế tiếp chỉ được làm khi kết luận kiểm định ở mục nêu trên đã đạt đúng yêu cầu.
Trước khi tiến hành việc kiểm tra: Những đề nghị an toàn phải được tiến hành bình áp lực phải được vệ sinh; các cửa kiểm tra, cửa người chui (nếu có) phải được tháo ra, nếu không chắc chắn hiện trạng kỹ thuật các chi tiết chịu áp lực của bình cần tháo ra 1 phần hoặc toàn bộ lớp cách nhiệt chắc chắn cho công việc kiểm tra trong ngoài; cơ sở phải cử người chứng kiến công việc khám nghiệm.
Trước khi tiến hành việc kiểm tra: Những đề nghị an toàn phải được tiến hành bình áp lực phải được vệ sinh; các cửa kiểm tra, cửa người chui (nếu có) phải được tháo ra, nếu không chắc chắn hiện trạng kỹ thuật các chi tiết chịu áp lực của bình cần tháo ra 1 phần hoặc toàn bộ lớp cách nhiệt chắc chắn cho công việc kiểm tra trong ngoài; cơ sở phải cử người chứng kiến công việc khám nghiệm.
Chuẩn bị kiểm định:
- Gửi yêu cầu cho công ty về lịch làm việc và những đề nghị trước khi đưa bình vào kiểm tra
- Xác định và thống nhất đề nghị an toàn với công ty trước khi làm kiểm tra. Chuẩn bị tất cả phương tiện thiết bị kiểm tra cho quá trình kiểm định.
Kiểm tra hồ sơ
- Dựa vào tầng suất kiểm định để kiểm tra, đọc về hồ sơ của bình.
Khi kiểm định lần đầu bắt buộc đọc những lý lịch sau:
a. Lý lịch của bình (gồm: các chỉ tiêu về kim loại chế tạo, kim loại hàn; tính toán sức bền các phần tử chịu áp lực; bản vẽ cấu tạo ghi đủ các kích thước chính; hướng dẫn vận hành bảo dưỡng sửa chữa…).
b. Hồ sơ xuất xưởng của bình (gồm:các chứng chỉ về kim loại chế tạo, kim loại hàn; kết quả kiểm tra chất lượng mối hàn; biên bản nghiệm thử xuất xưởng…).
c. Các biên bản kiểm định thiết bị đo lường; biên bản kiểm tra tiếp địa, chống sét, thiết bị bảo vệ (nếu có).
d. Hồ sơ lắp đặt: chỉ áp dụng với bình cố định
- Xác định và thống nhất đề nghị an toàn với công ty trước khi làm kiểm tra. Chuẩn bị tất cả phương tiện thiết bị kiểm tra cho quá trình kiểm định.
Kiểm tra hồ sơ
- Dựa vào tầng suất kiểm định để kiểm tra, đọc về hồ sơ của bình.
Khi kiểm định lần đầu bắt buộc đọc những lý lịch sau:
a. Lý lịch của bình (gồm: các chỉ tiêu về kim loại chế tạo, kim loại hàn; tính toán sức bền các phần tử chịu áp lực; bản vẽ cấu tạo ghi đủ các kích thước chính; hướng dẫn vận hành bảo dưỡng sửa chữa…).
b. Hồ sơ xuất xưởng của bình (gồm:các chứng chỉ về kim loại chế tạo, kim loại hàn; kết quả kiểm tra chất lượng mối hàn; biên bản nghiệm thử xuất xưởng…).
c. Các biên bản kiểm định thiết bị đo lường; biên bản kiểm tra tiếp địa, chống sét, thiết bị bảo vệ (nếu có).
d. Hồ sơ lắp đặt: chỉ áp dụng với bình cố định
Khi kiểm định định kỳ phải xem xét các hồ sơ sau:
- Lý lịch, biên bản kiểm định và phiếu kết quả kiểm định lần trước.
- Hồ sơ về quản lý sử dụng, vận hành, bảo dưỡng; biên bản thanh tra, kiểm tra (nếu có).
- Khi kiểm định bất thường phải xem xét các hồ sơ sau:
- Trường hợp sửa chữa: hồ sơ thiết kế sửa chữa, biên bản nghiệm thu sau sửa chữa có hàn và thay thế các bộ phận chịu áp lực.
- Trường hợp thay đổi vị trí lắp đặt: cần xem xét bổ sung hồ sơ lắp đặt.
- Trường hợp sau khi thiết bị không làm việc từ 12 tháng trở lên xem xét hồ sơ như kiểm định định kỳ.
Lưu ý: Đối với những bình áp lực rõ xuất xứ nhưng hồ sơ kỹ thuật không đầy đủ thì phải tiến hành lập bổ sung.Kiểm tra bên ngoài,bên trongKiểm tra bên ngoài,bên trong theo trình tự các bước sau:Khi khám xét bên ngoài và bên trong bình áp lực, cần chú ý phát hiện những thiếu sót sau:- Các vết nứt, rạn, vết móp, chỗ phồng phía trong và phía ngoài thành bình áp lực; dấu vết rò rỉ hơi tại các mối hàn, mối tán đinh, mối núc ống.
- Tình trạng cáu cặn, han gỉ, ăn mòn thành kim loại các bộ phận.
- Tình trạng kỹ thuật của phụ kiện, dụng cụ đo kiểm và an toàn.
- Tình trạng kỹ thuật của lớp cách nhiệt.
- Kiểm tra độ bắt chặt của các chi tiết ghép nối.
- Đối với những vị trí không thể tiến hành khám xét bên trong khi kiểm định thì việc kiểm tra tình trạng kỹ thuật phải được thực hiện theo tài liệu kỹ thuật của nhà chế tạo. Trong tài liệu phải ghi rõ: khối lượng cần kiểm tra, phương pháp và trình tự kiểm tra.
1. Kiểm tra vị trí lắp đặt thiết bị: hệ thống chiếu sáng; sàn, cầu thang, giá treo…; hệ thống tiếp địa, chống sét (nếu có).
2. Kiểm tra số lượng và tình trạng làm việc của các thiết bị phụ trợ.
3. Đối với bình làm việc có môi chất độc hại, dễ cháy nổ phải thực hiện biện pháp khử khí trước khi tiến hành công việc kiểm tra, người trực tiếp kiểm tra phải nắm vững quy trình xử lý sự cố thường gặp.
4. Trường hợp bình có ống chùm,nếu thấy nghi ngờ về tình trạng kỹ thuật trong khu vực ống chùm thi phải yêu cầu tháo từng phần hoặc toàn bộ ống chùm ra.
Lưu ý: Khi không có khả năng tiến hành khám xét bên trong do đặc điểm kết cấu của bình, cho phép thay thế việc khám xét bên trong bằng thử thủy lực với áp suất thử quy định và khám xét những bộ phận có thể khám xét được.
Kiểm tra khả năng chịu áp lực (Thử thuỷ lực)
Thử thủy lực nhằm mục đích kiểm tra độ bền và độ kín của bình.
1. Nếu bình có kết cấu nhiều phần làm việc ở cấp áp suất khác nhau có thể tách và thử thuỷ lực cho từng phần.
2. Phải có biện pháp khống chế sự tác động của quá trình thử thủy lực đến các thiết bị bảo vệ tự động,đo kiểm và đảm bảo các thiết bị này không bị phá hỏng trong quá trình thử. Trong trường hợp không thực hiện được thì cô lập hoặc được tháo ra thử riêng.
3. Môi chất và nhiệt độ môi chất thử, áp suất thử, thời gian duy trì áp suất theo quy định tại mục 3.11 của TCVN 6156:1996 nếu nhà chế tạo có quy định áp suất thử cao hơn thì theo quy định của nhà chế tạo.
4. Trường hợp không có điều kiện thử thủy lực do ứng suất trên bệ móng, trên sàn gác hoặc khó xả nước; do có lớp lót bên trong ngăn cản việc cho nước vào, cho phép thay thế bằng thử áp lực khí (không khí hay khí trơ) và tiến hành kiểm tra độ kín bằng dung dịch xà phòng hoặc bằng các biện pháp khác,trong quá trình thử phải áp dụng các biện pháp an toàn quy định tại 3.16 TCVN 6156:1996
5. Nạp môi chất thử và tiến hành tăng áp suất từ từ để tránh hiện tượng dãn nở đột ngột làm hỏng thiết bị duy trì áp suất thử trong thời gian 5 phút và nghiêm cấm việc gõ búa.Theo dõi, phát hiện các hiện tượng: biến dạng,nứt… trong quá trình thử thủy lực.
6. Giảm áp suất từ từ về áp suất làm việc định mức, giữ nguyên áp suất này trong suốt quá trình khám xét.Sử dụng búa kiểm tra gõ vào các vị trí có nghi ngờ sau đó giảm áp suất về (0); khắc phục các tồn tại (nếu có) và kiểm tra lại kết quả đã khắc phục được.
7. Đánh giá kết quả thử: Tối thiểu đạt kết quả theo quy định tại mục 3.4.5 TCVN 6154:1996.
8. Trong trường hợp bình được miễn thử thuỷ lực theo quy định của TCVN về kỹ thuật an toàn hiện hành thì phải ghi rõ lý do trong biên bản kiểm định và đính kèm các biên bản nghiệm thu thủy lực xuất xưởng của cơ sở chế tạo,biên bản nghiệm thu lắp đặt (nếu có).
Kiểm tra độ kín (Thử kín):
Chỉ áp dụng khi công nghệ đòi hỏi hoặc các bình làm việc với các môi chất độc hại, dễ cháy nổ.
1. Sử dụng môi chất thử là khí trơ hoặc khí nén để nạp đến áp suất làm việc cho phép.
2. Phát hiện các rò rỉ; đề xuất các biện pháp để cơ sở khắc phục, xử lý và kiểm tra lại.
3. Đánh giá kết quả thử: Bình được coi là đạt yêu cầu ở bước thử này khi không phát hiện rò rỉ khí.
4. Kiểm tra vận hành (Thử vận hành).
5. Kiểm tra đầy đủ các điều kiện để bình có thể vận hành bình thường.
6. Căn cứ vào quy trình, phối hợp với cơ sở đưa bình vào làm việc, xem xét tình trạng làm việc của bình và các phụ kiện kèm theo; sự làm việc của các thiết bị đo lường, bảo vệ.
7. Khi bình làm việc ổn định, tiến hành nâng áp suất để kiểm tra và hiệu chỉnh áp suất làm việc của van an toàn (Trừ bình chứa môi chất độc hại, dễ cháy nổ) thực hiện niêm chì van an toàn. Van an toàn có thể hiệu chỉnh và niêm chì không cùng quá trình thử vận hành.
Giá trị hiệu chỉnh van an toàn :
- 0,05 MPa – khi áp suất làm việc cho phép đến 0,3 MPa;
- 15% p – khi áp suất làm việc cho phép trên 0,3 MPa đến 6 MPa;
- 10% p – khi áp suất làm việc cho phép trên 6 MPa.
- Lý lịch, biên bản kiểm định và phiếu kết quả kiểm định lần trước.
- Hồ sơ về quản lý sử dụng, vận hành, bảo dưỡng; biên bản thanh tra, kiểm tra (nếu có).
- Khi kiểm định bất thường phải xem xét các hồ sơ sau:
- Trường hợp sửa chữa: hồ sơ thiết kế sửa chữa, biên bản nghiệm thu sau sửa chữa có hàn và thay thế các bộ phận chịu áp lực.
- Trường hợp thay đổi vị trí lắp đặt: cần xem xét bổ sung hồ sơ lắp đặt.
- Trường hợp sau khi thiết bị không làm việc từ 12 tháng trở lên xem xét hồ sơ như kiểm định định kỳ.
Lưu ý: Đối với những bình áp lực rõ xuất xứ nhưng hồ sơ kỹ thuật không đầy đủ thì phải tiến hành lập bổ sung.
Kiểm tra bên ngoài,bên trong
Kiểm tra bên ngoài,bên trong theo trình tự các bước sau:
Khi khám xét bên ngoài và bên trong bình áp lực, cần chú ý phát hiện những thiếu sót sau:
- Các vết nứt, rạn, vết móp, chỗ phồng phía trong và phía ngoài thành bình áp lực; dấu vết rò rỉ hơi tại các mối hàn, mối tán đinh, mối núc ống.
- Tình trạng cáu cặn, han gỉ, ăn mòn thành kim loại các bộ phận.
- Tình trạng kỹ thuật của phụ kiện, dụng cụ đo kiểm và an toàn.
- Tình trạng kỹ thuật của lớp cách nhiệt.
- Kiểm tra độ bắt chặt của các chi tiết ghép nối.
- Đối với những vị trí không thể tiến hành khám xét bên trong khi kiểm định thì việc kiểm tra tình trạng kỹ thuật phải được thực hiện theo tài liệu kỹ thuật của nhà chế tạo. Trong tài liệu phải ghi rõ: khối lượng cần kiểm tra, phương pháp và trình tự kiểm tra.
2. Kiểm tra số lượng và tình trạng làm việc của các thiết bị phụ trợ.
3. Đối với bình làm việc có môi chất độc hại, dễ cháy nổ phải thực hiện biện pháp khử khí trước khi tiến hành công việc kiểm tra, người trực tiếp kiểm tra phải nắm vững quy trình xử lý sự cố thường gặp.
4. Trường hợp bình có ống chùm,nếu thấy nghi ngờ về tình trạng kỹ thuật trong khu vực ống chùm thi phải yêu cầu tháo từng phần hoặc toàn bộ ống chùm ra.
Lưu ý: Khi không có khả năng tiến hành khám xét bên trong do đặc điểm kết cấu của bình, cho phép thay thế việc khám xét bên trong bằng thử thủy lực với áp suất thử quy định và khám xét những bộ phận có thể khám xét được.
Kiểm tra khả năng chịu áp lực (Thử thuỷ lực)
Thử thủy lực nhằm mục đích kiểm tra độ bền và độ kín của bình.
1. Nếu bình có kết cấu nhiều phần làm việc ở cấp áp suất khác nhau có thể tách và thử thuỷ lực cho từng phần.
2. Phải có biện pháp khống chế sự tác động của quá trình thử thủy lực đến các thiết bị bảo vệ tự động,đo kiểm và đảm bảo các thiết bị này không bị phá hỏng trong quá trình thử. Trong trường hợp không thực hiện được thì cô lập hoặc được tháo ra thử riêng.
3. Môi chất và nhiệt độ môi chất thử, áp suất thử, thời gian duy trì áp suất theo quy định tại mục 3.11 của TCVN 6156:1996 nếu nhà chế tạo có quy định áp suất thử cao hơn thì theo quy định của nhà chế tạo.
4. Trường hợp không có điều kiện thử thủy lực do ứng suất trên bệ móng, trên sàn gác hoặc khó xả nước; do có lớp lót bên trong ngăn cản việc cho nước vào, cho phép thay thế bằng thử áp lực khí (không khí hay khí trơ) và tiến hành kiểm tra độ kín bằng dung dịch xà phòng hoặc bằng các biện pháp khác,trong quá trình thử phải áp dụng các biện pháp an toàn quy định tại 3.16 TCVN 6156:1996
5. Nạp môi chất thử và tiến hành tăng áp suất từ từ để tránh hiện tượng dãn nở đột ngột làm hỏng thiết bị duy trì áp suất thử trong thời gian 5 phút và nghiêm cấm việc gõ búa.Theo dõi, phát hiện các hiện tượng: biến dạng,nứt… trong quá trình thử thủy lực.
6. Giảm áp suất từ từ về áp suất làm việc định mức, giữ nguyên áp suất này trong suốt quá trình khám xét.Sử dụng búa kiểm tra gõ vào các vị trí có nghi ngờ sau đó giảm áp suất về (0); khắc phục các tồn tại (nếu có) và kiểm tra lại kết quả đã khắc phục được.
7. Đánh giá kết quả thử: Tối thiểu đạt kết quả theo quy định tại mục 3.4.5 TCVN 6154:1996.
8. Trong trường hợp bình được miễn thử thuỷ lực theo quy định của TCVN về kỹ thuật an toàn hiện hành thì phải ghi rõ lý do trong biên bản kiểm định và đính kèm các biên bản nghiệm thu thủy lực xuất xưởng của cơ sở chế tạo,biên bản nghiệm thu lắp đặt (nếu có).
Kiểm tra độ kín (Thử kín):
Chỉ áp dụng khi công nghệ đòi hỏi hoặc các bình làm việc với các môi chất độc hại, dễ cháy nổ.
1. Sử dụng môi chất thử là khí trơ hoặc khí nén để nạp đến áp suất làm việc cho phép.
2. Phát hiện các rò rỉ; đề xuất các biện pháp để cơ sở khắc phục, xử lý và kiểm tra lại.
3. Đánh giá kết quả thử: Bình được coi là đạt yêu cầu ở bước thử này khi không phát hiện rò rỉ khí.
4. Kiểm tra vận hành (Thử vận hành).
5. Kiểm tra đầy đủ các điều kiện để bình có thể vận hành bình thường.
6. Căn cứ vào quy trình, phối hợp với cơ sở đưa bình vào làm việc, xem xét tình trạng làm việc của bình và các phụ kiện kèm theo; sự làm việc của các thiết bị đo lường, bảo vệ.
7. Khi bình làm việc ổn định, tiến hành nâng áp suất để kiểm tra và hiệu chỉnh áp suất làm việc của van an toàn (Trừ bình chứa môi chất độc hại, dễ cháy nổ) thực hiện niêm chì van an toàn. Van an toàn có thể hiệu chỉnh và niêm chì không cùng quá trình thử vận hành.
Giá trị hiệu chỉnh van an toàn :
- 0,05 MPa – khi áp suất làm việc cho phép đến 0,3 MPa;
- 15% p – khi áp suất làm việc cho phép trên 0,3 MPa đến 6 MPa;
- 10% p – khi áp suất làm việc cho phép trên 6 MPa.
3. Tìm đơn vị kiểm định uy tín
Để đảm bảo quá trình kiểm định diễn ra đúng chuẩn và hiệu quả, doanh nghiệp cần tìm đến đơn vị kiểm định uy tín. Các yếu tố cần lưu ý khi lựa chọn đơn vị kiểm định:
- Chứng nhận hợp chuẩn: Đơn vị kiểm định phải có chứng nhận từ các cơ quan quản lý an toàn lao động và công nghiệp.
- Kinh nghiệm: Đội ngũ kỹ thuật viên có kinh nghiệm sẽ hiểu rõ về quy trình kiểm định và xử lý các vấn đề phát sinh.
- Trang thiết bị hiện đại: Các thiết bị đo lường và kiểm tra phải đáp ứng tiêu chuẩn kỹ thuật quốc tế để đảm bảo kết quả chính xác.
4. Khi nào cần kiểm định máy nén khí và bình tích áp?
Theo quy định của Bộ Lao Động, máy nén khí và bình tích áp cần được kiểm định theo chu kỳ định kỳ. Tùy vào từng loại máy móc, chu kỳ kiểm định có thể khác nhau:
- Máy nén khí và bình tích áp mới lắp đặt: Kiểm định trước khi đưa vào sử dụng.
- Sau mỗi 1-2 năm: Tái kiểm định để đảm bảo thiết bị vẫn hoạt động an toàn.
- Khi có sự cố hoặc dấu hiệu bất thường: Tiến hành kiểm định khẩn cấp.
5. Những nguy cơ tiềm ẩn nếu không kiểm định
Việc không kiểm định định kỳ hoặc bỏ qua các dấu hiệu hỏng hóc có thể dẫn đến những rủi ro như:
- Nổ bình tích áp: Khi áp suất vượt quá giới hạn mà không có van an toàn hoạt động đúng cách.
- Hỏng máy nén khí: Gây ngừng trệ sản xuất và thiệt hại về tài sản.
- Nguy cơ mất an toàn lao động: Đe dọa sức khỏe và tính mạng của người vận hành.
Kết luận
Kiểm định máy nén khí và bình tích áp là bước không thể thiếu để đảm bảo an toàn cho doanh nghiệp và tối ưu hóa hiệu suất hoạt động của thiết bị. Đừng bỏ qua việc kiểm định định kỳ để tránh những rủi ro và tiết kiệm chi phí vận hành.
Hãy liên hệ với chúng tôi để được tư vấn và thực hiện kiểm định chuyên nghiệp, giúp doanh nghiệp của bạn luôn hoạt động hiệu quả và an toàn.
CÔNG TY TNHH KHÍ NÉN Á CHÂU
- Địa chỉ: L23 KĐT Việt Hòa, Phường Việt Hòa, Thành phố Hải Dương, Tỉnh Hải Dương
- Điện thoại: 096 474 4392